کهن آيين نوروز در چهارمحال و بختياري و روستای دزک

          closed 
            بازدید : 553
          شنبه 03 فروردین 1392
           نظرات (0)
        

http://up.alamto.com/m/img/norooz-90-postal-1.jpg

ضمن عرض سلام و تبریک به مناسبت فرارسیدن عید باستانی نوروز و آرزوی توفیق روز فزون برای تمامی هم شهری ها، هم استانی ها و هموطنان عزیز پی نوشتی با مضمون "کهن آيين نوروز در چهارمحال و بختياري و روستای دزک " را تقدیم شما عزیزان میکنم . باشد که قسمتی از فرهنگ این دیار بر هموطنان و فارسی زبانان شناسانده شود.

نوروز باستاني کهن ترين سنت و عزيزترين روز سال نزد ايرانيان است و همه اقوام ايراني اين پديده طبيعي را جشن مي گيرند واين امرباعث شده که نوروز با آداب و رسوم و مراسم خاصي همراه باشد. درچهارمحال و بختياري مردم با خانه تکاني که به طور معمول دو هفته قبل از عيد شروع مي شود به استقبال سال نو مي روند. فرشهاي آويخته از در و ديوار بيشتر از هر چيز ديگر به انسان يادآوري مي کند که عيد نزديک است، آب ريختن دانه هايي مانند گندم، عدس و ماش براي تهيه سبزه سفره هفت سين نيز از حدود ده روز قبل از عيد آغاز مي شود. در چهارمحال وبختياري به خاطر موقعيت طبيعي و اقليم کشاورزي به سبزه عيد اهميت زيادي داده مي شود ،چراکه سبزه نشانه شروع سالي سبز و پر برکت است. چهارشنبه سوري نيز در اين منطقه از قدمت زيادي برخوردار است شب چهارشنبه آخر سال مردم با روشن کردن آتش و پريدن از روي آن سلامتي و رزق و روزي و پايان غم را طلب دارند. پريدن از روي آتش سه بار تکرار مي شودوهنگام پريدن از روي آتش اين شعر زير را مي خوانند: تش تش نوروز ايکنم شادي هر روز ايکنم سرخي تو سي مو زردي مو سي تو غم بره شادي بيا محنت بره روزي بيا در مناطق بختياري به چهارشنبه سوري چهارشنبه سيري يا تش پرک مي گويند. تهيه گندم برشته که به آن گندم بو داده مي گويند از رسوم ديرينه اين منطقه است به طور معمول گندم برشته را با شاهدانه مخلوط مي کنند و در روز عيد، عيدي مي دهند. براي تهيه گندم برشته، گندم را پس از شستن در شير مي جوشانند و بعد روي ساج يا تاوه تهيه مي کنند. يکي ديگر از رسوم اين منطقه برگزاري عيد رفتگان است، اين عيد که يک روز پيش از روز عيد برگزار مي شودو در اين روز مردم به زيارت اهل قبور مي روند و روي مزار آنها سبزه مي گذارند. در اين روز حلوا که به آن خيراتي هم گفته مي شود پخته و بين مردم تقسيم مي شود. در اين شب اکثر مردم شير برنج مي پزند چون معتقدند شير برنج غذايي است که به شخص فوت شده نيز مي رسد. در بروجن غذاي اين شب را سبز(خوراکهايي مانند قرمه سبزي) تهيه مي کنند. زنان در روز قبل از عيد به سر و دست هاي خود حنا مي گذارند. رسم سمنو پختن نيز از رسومي است که در اين منقطه به آن اهميت زيادي داده مي شودو با توجه به پيوند سنتهاي ملي و مذهبي سمنو را ازبرکات حضرت زهرا (س) مي دانند . قبل از تحويل سال نو سفره هفت سين را پهن مي کنند، علاوه بر هفت سين گذاشتن قرآن، گلاب، آينه، تخم مرغهاي رنگي، و انواع آجيل ها و ميوه و شمع يا چراغي (که تا هنگامي که خودش خاموش نشود ،خاموش نمي کنند) در سفره مردم مرسوم است. در شهرکرد قبل از سال تحويل به زيارت امام زاده دو معصوم-حليمه و حکيمه خاتون(س) مي روند و در آن جا شمع روشن مي کنند. عشاير بختياري همزمان با تحويل سال به مکان سبزتري رفته و سياه چادر خود را در آنجا برپا مي کنند، در هنگام تحويل سال بزرگ خانواده قرآن مي خواند و همه براي شروع نيک يا قرآن مي خوانند يا به آيات قرآن نگاه مي کنند. پدر خانواده بين صفحات قرآن پول گذاشته و بعد از تحويل سال آن پول را بين اعضاي خانواده تقسيم مي کندو اين پول نشانه برکت و رزق و روزي است. درگذشته مردم منطقه بختياري به خير و شر قدم اولين کسي که روز عيد وارد خانه آنها مي شدمعتقدبودند و اگر کسي قدمش براي اهالي خانه خوب بود از او دعوت مي کردند تا اولين کسي باشد که اولين روزسال نو به خانه آنها وارد شود.

منبع مطلب